Podatek od spadku i od darowizny reguluje ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, Dz. U. z 2024 r. poz. 1837 (niżej nazywam ją Ustawą). Regulacje w niej zawarte stosuje się w przypadku nabycia przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (jeśli więc nabywamy nieruchomość w Polsce i nieruchomość w USA – w polskim urzędzie skarbowym podajemy tylko nieruchomość polską, zaś do nieruchomości w Stanach Zjednoczonych będą miały zastosowanie amerykańskie przepisy podatkowe), tytułem:
- dziedziczenia,
- zapisu zwykłego,
- dalszego zapisu,
- zapisu windykacyjnego,
- polecenia testamentowego,
- darowizny,
- polecenia darczyńcy,
- zasiedzenia,
- nieodpłatnego zniesienia współwłasności,
- zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu,
- nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
Obliczeniem podatku zajmują się Urzędy Skarbowe, po przedłożeniu im formularza SD-3 zawierającego stosowne zgłoszenie – dokładna kwota wraz ze sposobem dokonania wpłaty zostanie nam doręczona listem poleconym. Czasem jednak, czy to na potrzeby planowania wydatków, czy w innych celach, chcemy znać przybliżoną chociaż wartość podatku. Oto jak ją policzyć, krok po kroku.
Krótkie przypomnienie: formularz SD-3 składa się w terminie 30 dni od zdarzenia niosącego za sobą skutki podatkowe (prawomocność postanowienia spadkowego, zarejestrowanie aktu poświadczenia dziedziczenia, zawarcie umowy darowizny w formie aktu notarialnego lub przekazanie przedmiotu darowizny, jeśli jest zawierana w innej formie) do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości (jeśli jest objęta spadkiem lub darowizną), a jeśli nieruchomości brak lub jest ich kilka w zakresie właściwości różnych urzędów – według miejsca ostatniego zamieszkania lub pobytu spadkodawcy (przy podatku od spadku) lub według miejsca zamieszkania nabywcy (darowizna). Nie musimy składać formularza, jeśli odliczeniem podatku zajmuje się płatnik (czyli notariusz).
Krok 1. Określenie grupy podatkowej
Po pierwsze znać musimy grupę podatkową, w której się znajdujemy. Grupy uregulowane są w art. 14 ust. 3 Ustawy i wyglądają następująco:
- Grupa 1 – małżonek, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki etc.), wstępnych (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, prapradziadkowie etc.), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie;
- Grupa II – zstępni rodzeństwa (bratankowie/bratanice/siostrzeńcy/siostrzenice, ich dzieci, wnuki etc.), rodzeństwo rodziców (ciotki/wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
- Grupa III – inni nabywcy
Pamiętać trzeba, że małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha spadkodawcy/darczyńcy którzy nabyli majątek po 1 stycznia 2007 roku i w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego zgłosili to naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego (formularz SD-Z2) są zwolnieni z podatku.
Krok 2. Ustalenie wartości nabytej rzeczy lub prawa majątkowego
Wartość rynkową nabytej rzeczy lub prawa majątkowego ustalić musimy samodzielnie, posiłkując się czy to wycenami, czy cenami przyjmowanymi w obrocie. Jeśli podana przez nas wartość zostanie znacznie zaniżona, urząd skarbowy przeprowadzi w tym zakresie własną analizę i ustali prawidłową kwotę.
Krok 3. Sprawdzenie zwolnień i ulg podatkowych
W art. 4 Ustawy zawarte zostały zwolnienia podatkowe. Przy obliczaniu podatku sprawdzić trzeba, czy któreś nam przysługuje. W art. 16 Ustawy przewidziana z kolei została ulga mieszkaniowa, dotycząca nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie. Licząc podatek przyjrzeć się należy wymienionym artykułom.
Krok 4. Odjęcie kwoty wolnej od podatku
Od wartości nabytej rzeczy lub prawa majątkowego odejmujemy kwotę wolną od podatku. Na dzień publikacji niniejszego posta wynosi ona:
- 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
- 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
- 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Krok 5. Przyjęcie odpowiedniej stawki podatku
W odniesieniu do stawek podatku w Ustawie przedstawiona jest następująca tabela, wyjaśniająca, w jaki sposób przeliczać stawkę podatku:
| Kwoty nadwyżki w zł | Podatek wynosi | |
| ponad | do | |
| 1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej | ||
| 11 833 | 3% | |
| 11 833 | 23 665 | 355 zł i 5% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
| 23 665 | 946 zł 60 gr i 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
| 2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej | ||
| 11 833 | 7% | |
| 11 833 | 23 665 | 828 zł 40 gr i 9% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
| 23 665 | 1893 zł 30 gr i 12% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
| 3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej | ||
| 11 833 | 12% | |
| 11 833 | 23 665 | 1420 zł i 16% od nadwyżki ponad 11 833 zł |
| 23 665 | 3313 zł 20 gr i 20% od nadwyżki ponad 23 665 zł | |
Zgodnie z tabelą, żeby ustalić wartość podatku od kwoty ustalonej w kroku 4.:
- Jeśli kwota ta nie przekracza 11 833 złote: liczmy odpowiedni procent
- Jeśli kwota ta jest większa niż 11 833 złote i mniejsza niż 23 665 złotych: odejmujemy 11 833 złote, z otrzymanej wartości liczymy odpowiedni procent, a następnie do takiej kwoty dodajemy 355 złotych (I grupa), 828,40 złotych (II grupa), 1420 złotych (III grupa)
- Jeśli kwota ta jest większa niż 23 665 złotych: odejmujemy 23 665 złotych, z otrzymanej wartości liczymy odpowiedni procent, a następnie do takiej kwoty dodajemy 946,60 złotych (I grupa), 1893,30 złotych (II grupa), 3313,20 złotych (III grupa)
Przykład:
Załóżmy, że jestem bratanicą spadkodawcy, w spadku po którym otrzymałam nieruchomość wartą 550 000 złotych. Od wartości spadku nie przysługują żadne zwolnienia ani ulgi.
Jako bratanica (zstępny rodzeństwa) należę do II grupy podatkowej. Od wartości spadku (500 000 złotych) odejmuję w pierwszej kwotę zwolnioną z podatku:
550 000 – 27 090 = 522 910
Następnie, ponieważ kwota ta przekracza 23 665 złotych, taką wartość odejmuję…
522 910 – 23 665 = 499 245
Od otrzymanej powyżej kwoty obliczam 12% (zgodnie z częścią tabeli przeznaczoną dla II grupy podatkowej)
499 245 * 12% = 59 909,40
Na koniec doliczam 1893,30 złotych…
59 909,40 + 1893,30 = 61 802,70 złotych
Otrzymana suma to wartość podatku, który zobowiązana będę zapłacić.
W razie pytań lub wątpliwości zapraszam do kontaktu…
0 komentarzy