Nie jest dozwolone ustanowienie spadkobiercy pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Nie możemy więc uzależnić prawa czyjejś osoby do spadku od określonego zachowania (na przykład, jak to bywa w amerykańskich serialach – od tego, czy potencjalny spadkobierca znajdzie sobie żonę/męża). W treści testamentu możemy jednak zostawić polecenie.
Poprzez polecenie testamentowe nakładamy, jak to określa Kodeks cywilny, obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem. Brak wierzyciela nie oznacza, że nie można egzekwować wykonania polecenia – prawo do żądania jego wykonania mają spadkobiercy oraz wykonawca testamentu, a jeśli polecenie jest korzystne ze względu na interes społeczny – także organ państwowy. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy wykonanie polecenia jest korzystne tylko dla osoby tym poleceniem obciążonej. Co istotne, o ile nie należy do kręgu osób wskazanych powyżej wykonania polecenia nie może żądać osoba, której ma przypaść korzyść (no bo przecież, jak wskazaliśmy powyżej, nie ma tu wierzyciela).
Na czym może polegać polecenie? Na tym, co komu przyjdzie do głowy, oczywiście w rozsądnych granicach – nie można nikomu nakazać czegoś sprzecznego z zasadami współżycia społecznego albo prawem (nie można polecić na przykład, aby spadkobierca zabił nielubianą przez testatora osobę). Nieważne będzie także polecenie niemożliwe do wykonania (na przykład żeby ktoś poleciał na Marsa).
Poza powyżej wskazanymi ograniczeniami – niebo jest granicą. Polecenie może mieć charakter majątkowy lub niemajątkowy, polegać na działaniu lub zaniechaniu, przynosić korzyść tym wskazanym w testamencie lub osobom trzecim.
Polecenie może polegać na przykład na zobowiązaniu do:
- Organizacji pogrzebu spadkodawcy wedle określonego porządku (na przykład zgodnie z obrządkiem katolickim),
- Ufundowania stypendium,
- Postawienia pomnika,
- Opieki nad zwierzęciem czy nawet schroniskiem dla zwierząt,
- Zapalania znicza w każdą rocznicę śmierci spadkodawcy,
- Niekontaktowania się z określoną osobą,
- Wyjawienia przekazywanej z pokolenia na pokolenie tajemnicy rodzinnej.
Kogo można obciążyć poleceniem? Tych, którzy odniosą korzyść ze spadku – spadkobierców, jak również zapisobierców windykacyjnych i zapisobierców zwykłych (chociaż zapis zwykły można uczynić też pod warunkiem).
Ile na realizację polecenia musi przeznaczyć obciążony? Spadkodawca odpowiada za realizację polecenia maksymalnie do wysokości stanu czynnego spadku – czyli ile zyskaliśmy, tyle maksymalnie musimy przeznaczyć na realizację polecenia. Zapisobiercy odpowiadają do wartości przedmiotu zapisu uczynionego na ich rzecz.
0 komentarzy