Spory dotyczące spadku, brak kontaktu ze wszystkimi spadkobiercami lub nawet brak wiedzy co do ich tożsamości, chaos organizacyjny po śmierci bliskiego – wszystko to może stwarzać ryzyko, że majątek zmarłego ulegnie uszczupleniu lub nawet “w niewyjaśnionych okolicznościach” zniknie. Prawo cywilne przewiduje narzędzie, które może zapobiec takim sytuacjom – tzw. zabezpieczenie spadku.
Kto i kiedy może domagać się zabezpieczenia spadku?
Wniosek o zabezpieczenie spadku można złożyć, gdy z jakiejkolwiek przyczyny istnieje ryzyko naruszenia rzeczy lub praw majątkowych, które w chwili śmierci należały do spadkodawcy bądź znajdowały się w jego władaniu – np. usunięcia, uszkodzenia, zniszczenia lub bezpodstawnego rozporządzenia składnikami masy spadkowej. Tak szerokie przesłanki umożliwiają elastyczną argumentację – jeśli więc pojawia się realna obawa o los majątku, warto złożyć wniosek.
Do złożenia wniosku uprawnieni są.:
- spadkobiercy (ustawowi i testamentowi),
- uprawnieni do zachowku,
- Zapisobiercy,
- wykonawca testamentu,
- zarządca sukcesyjny,
- wierzyciel spadkodawcy (dysponujący pisemnym dowodem należności),
- Skarb Państwa.
Jeśli uzna to za zasadne z urzędu może zadziałać także sam sąd (na przykład, gdy spadkobierca jest nieznany, nieobecny lub nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela) – wtedy postanowienie o zabezpieczeniu spadku zostanie wydane nawet przy braku wniosku.
Gdzie i jak złożyć wniosek?
We wniosku należy uprawdopodobnić (czyli niekoniecznie udowodnić, a jedynie przedstawić takie fakty i okoliczności, które – choć nie stanowią kategorycznego dowodu – czynią twierdzenie prawdopodobnym na gruncie logiki i doświadczenia życiowego) istnienie zagrożenia dla majątku oraz swoje potencjalne uprawnienia do spadku.
Wniosek składa się do sądu:
- właściwego dla miejsca, gdzie znajdują się rzeczy będące we władaniu spadkodawcy, albo
- właściwego dla osoby zobowiązanej z tytułu prawa przysługującego spadkodawcy – jeżeli przedmiotem zabezpieczenia mają być prawa majątkowe, albo
- właściwego ze względu na miejsce, w którym znajduje się dokument – jeżeli wykonanie prawa majątkowego jest związane z posiadaniem dokumentu.
Do wniosku dołączyć należy dowód uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 100 złotych.
Na czym będzie polegać zabezpieczenie spadku?
Sąd może zastosować różne środki zabezpieczające, w zależności od okoliczności, bądź pozostawić decyzję o doborze środka komornikowi sądowemu (który będzie podejmował faktyczne czynności związane z zabezpieczeniem spadku). W szczególności może dość do:
- spisu majątku ruchomego,
- oddania majątku pod dozór,
- złożenia środków do depozytu sądowego (np. gotówki, papierów wartościowych),
- ustanowienia zarządu tymczasowego,
- ustanowienia dozoru nad nieruchomością,
- sprzedaży rzeczy szybko psujących się.
Możliwe jest zastosowanie kilku środków jednocześnie, a w trakcie zabezpieczenia – także ich modyfikacja. Zabezpieczenie zostaje uchylone, gdy ustaną przyczyny uzasadniające jego trwanie.
Podsumowanie
Zabezpieczenie spadku może okazać się to skutecznym sposobem ochrony majątku osoby zmarłej przed jego roztrwonieniem lub zniszczeniem. Gdy pojawiają się niejasności wśród spadkobierców lub obawa o bezpodstawne rozporządzenie majątkiem – warto rozważyć złożenie wniosku.
0 komentarzy