Najczęściej doskonale pamiętamy okoliczności nabycia majątku – trudno zapomnieć o podpisaniu aktu notarialnego, zaciągnięciu kredytu hipotecznego czy zapłacie znacznej kwoty tytułem zakupu nieruchomości. Sytuacja staje się bardziej skomplikowana, gdy w grę wchodzi majątek, którym dysponowała inna osoba – na przykład spadkodawca lub były małżonek.
Częstym problemem jest brak wiedzy spadkobierców co do tego, jaki majątek rzeczywiście pozostawił po sobie zmarły. Podobne trudności pojawiają się w sprawach o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności ustawowej małżeńskiej – szczególnie gdy jedno z małżonków samodzielnie zarządzało składnikami majątku i nie informowało drugiego o podejmowanych decyzjach. Gdzie zatem można szukać informacji o takim majątku?
1. Starostwo powiatowe
Jeśli mamy przypuszczenie, że dana osoba mogła być właścicielem nieruchomości położonej w konkretnym powiecie, warto skierować zapytanie do tamtejszego starostwa powiatowego, a konkretnie do Wydziału Geodezji.
Wydziały te prowadzą ewidencję gruntów i budynków (EGiB). Na wniosek osoby uprawnionej możliwe jest uzyskanie zaświadczenia zawierającego wykaz działek ewidencyjnych, których właścicielem była dana osoba na określony dzień. Za wydanie takiego zaświadczenia pobierana jest opłata skarbowa w wysokości 17 zł.
2. Notariusz
Jeśli wiadomo, że spadkodawca lub były małżonek zawierał w przeszłości umowy notarialne (np. umowę darowizny, sprzedaży, umowę majątkową małżeńską), można wystąpić o odpis aktu notarialnego.
Odpis można uzyskać:
- bezpośrednio u notariusza, który sporządził akt, albo
- w odpowiednim sądzie rejonowym (wydział ksiąg wieczystych), jeżeli upłynęło ponad 10 lat od daty sporządzenia aktu lub gdy notariusz zaprzestał wykonywania czynności notarialnych.
3. Księgi wieczyste
Wgląd do treści ksiąg wieczystych możliwy jest przez portal Ministerstwa Sprawiedliwości. Dane właścicieli ujawnione są w dziale II księgi. Aby skorzystać z tej opcji, trzeba jednak znać numer księgi wieczystej.
Jeśli podejrzewamy, że dana osoba była właścicielem nieruchomości, ale nie znamy numeru księgi, to jeszcze nie koniec – na rynku funkcjonują komercyjne wyszukiwarki numerów ksiąg na podstawie danych adresowych lub numeru działki ewidencyjnej.
4. Centralna informacja o rachunkach bankowych
W przypadku poszukiwania kont bankowych zmarłego pomocna może być Centralna informacja o rachunkach bankowych. Z tego narzędzia mogą skorzystać:
- osoby, które uzyskały tytuł prawny do spadku (np. postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku),
- osoby fizyczne poszukujące swoich własnych rachunków.
Wniosek składa się w dowolnym banku lub SKOK-u. Instytucja ta weryfikuje podstawę prawną, pobiera opłatę i przesyła zapytanie do Centralnej Informacji.
5. Urząd Skarbowy, ZUS, ubezpieczyciele
Zawsze spróbować można skierować zapytanie do instytucji finansowych, które posiadać mogą informacje o subkontach i środkach zgromadzonych w OFE, polisach na życie, ubezpieczeniach majątkowych, a także dochodach oraz składnikach majątkowych wykazanych np. w PIT-ach lub deklaracjach podatkowych.
6. Rodzina i znajomi
W praktyce nieocenionym źródłem informacji bywają rozmowy z rodziną, sąsiadami czy bliskimi znajomymi zmarłego lub byłego małżonka. Często to właśnie oni posiadają wiedzę o posiadanym majątku, zawieranych umowach czy przechowywanych dokumentach.
Podsumowanie
Ustalenie pełnego majątku spadkowego lub wspólnego może wymagać zaangażowania wielu źródeł informacji. Warto rozpocząć od bezkosztowych i łatwo dostępnych metod – rozmów z bliskimi i analizy dokumentów – a następnie, w miarę potrzeb, skorzystać z formalnych procedur dostępnych w instytucjach publicznych.
0 komentarzy